Ở Việt Nam, bí xanh, mướp đắng là những loại cây rau ăn quả truyền thống, dễ trồng, ít sâu bệnh. Tại một số địa phương với điều kiện sinh thái đặc thù, cây bí xanh và mướp đắng đã trở thành đặc sản. Bí xanh và mướp đắng không chỉ có giá trị làm rau dinh dưỡng với đầy đủ các thành phần như chất đạm, chất xơ, vitamin A, C, Folic acid, Calcium, Magnesium, Phosphorous, và nhiều Potassium mà còn là những loại cây rau làm thuốc có đặc tính mát, có công dụng làm nhuận tràng, giúp kiện tỳ khai vị, tiêu viêm thoái nhiệt, giảm huyết áp…
Giống bí đá Trái dài và mướp đắng Xanh là 2 giống địa phương truyền thống của tỉnh Nghệ An, có nhiều đặc điểm quí. Mặc dù là loại cây rau dễ trồng nhưng hiện nay, do nông dân thường tự sản xuất giống cho vụ sau, không được chọn lọc thường xuyên đã dẫn đến giống bị thoái hoá, giảm năng suất, chất lượng quả và giảm hiệu quả canh tác. Hơn nữa bí xanh và mướp đắng là cây giao phấn do vậy chỉ cần một vài vụ trồng không cách ly với các giống hoặc loài cùng chi đã có thể trở thành quần thể dị hợp tử không mong muốn, Do đó, việc phục tráng các giống địa phương sau một thời gian sản xuất là rất cần thiết.
Mục tiêu của đề tài là phục tráng và phát triển được hai giống rau ăn quả đặc sản mướp đắng Xanh Nghệ An và bí đá Trái dài Nghệ An năng suất, chất lượng, góp phần tăng thu nhập cho người trồng rau ở vùng Bắc Trung Bộ.
Kết quả chọn lọc phục tráng giống bí đá Trái dài với tỷ lệ chọn lọc qua các vụ từ 37,9- 76,0%, đã khôi phục được giống gốc ban đầu với một số đặc điểm vượt trội như khối lượng quả trung bình 2500 g/quả, năng suất thương phẩm đạt 50-55 tấn/ha, vượt hơn so với giống gốc 10% và hơn giống ngoài sản xuất 10-20%. Giống cho quả dài chặt ăn ngon, phù hợp với ăn tươi và chế biến.
Kết quả chọn lọc phục tráng giống mướp đắng Xanh với tỷ lệ chọn lọc qua các vụ từ 38,5 – 75,5% đã khôi phục được giống gốc ban đầu với một số đặc điểm vượt trội như khối lượng quả trung bình 350g/quả, quả xanh dài năng suất quả thương phẩm đạt 49 – 52 tấn/ha, vượt hơn so với giống gốc 5% và hơn giống ngoài sản xuất 20%.
Xem báo cáo chi tiết tại đây |